یادداشتی در مورد آزادی

از آنجایی که بحث انتخابات هنوز داغ و واژه «آزادی» ورد زبان همه است، بد نیست
که کمی در مورد آن صحبت کنیم. (مرجع در این یادداشت اعلامیه جهانی حقوق بشر و همینطور دایره‌المعارف Wiki بوده است).
در بیشتر جوامع دمکراتیک، آزادی‌های اصلی که توسط حکومت محافظت می‌شوند را می‌توان به این انواع تقسیم کرد:

•  آزادی بیان
•  آزادی مذهب و عقیده
•  آزادی ایجاد گرو‌ها و تشکیلات و احزاب
•  آزادی مسافرت و انتخاب محل سکونت
•  آزادی انتشار عقاید
•  آزادی فکر و اندیشته
•  آزادی از تبعیض

آزادی بیان به معنای آزاد بودن در بیان هرچیز است و همچنین با آزادی در شنیدن آنچه که دیگران گفته‌اند مربوط است. بند ۱۹ اعلامیه جهانی حقوق بشر در مورد این آزادی صحبت می‌کند. در عمل، آزادی بیان نامحدود نیست. بر اساس قوانین بین‌المللی، محدودیت‌های آزادی بیان باید به طور کامل ازپس این آزمون سه قسمتی بربیایند: محدودیت‌ها باید بر اساس قانون باشند، باید در تعقیب هدفی باشند که مشروع دانسته می‌شود و باید برای رسیدن به آن هدف لازم و غیر‌قابل صرف‌نظر کردن باشند. از بین اهدافی که مشروع شمرده می‌شوند می‌توان به حفظ حقوق و آبروی دیگران، حفظ امنیت ملی و نظم و اخلاق و سلامت اجتماعی اشاره کرد.
آزادی مذهب به معنای آزاد بودن افراد در انتخاب باورهای مذهبی بدون تحت فشار قرار گرفتن یا تهدید شدن و آزادی به عمل به آن باورها و آیین‌ها یا سنت‌های مذهبی است. نکته بسیار مهم است این است که آزادی مذهبی همزمان شامل آزادی «رد» هر مجموعه باورهای مذهبی نیز می‌شود. به این معنا که به افراد حق پی‌گیری اهدافشان را در زندگی بدون تاثیرپذیری یا در تنگنا قرار گرفتن توسط هر گونه مرجع مذهبی سنت‌گرای غیر‌قابل انعطافی که ممکن است مجموعه‌ای دلخواه از باورهای مذهبی را اجبار کند، می‌دهد.
آزادی مسافرت و انتخاب محل سکونت یکی از مفاهیم حقوق بشر است که در قوانین اساسی بسیاری از کشورهای دمکراتیک به رسمیت شناخته شده است. افراد یک کشور آزاد هستند که مسافرت کنند، از کشور خارج شوند و دوباره به کشورشان بازگردند و همچنین آزادند که بدون مزاحمت به هر نقطه از کشور سفر کنند، در آن زندگی یا کار کنند.
در بیشتر کشورهای دمکراتیک، آزادی انتشار عقاید به معنای آن است که افراد آزادند که عقاید خود را در نوشته یا هر شیوه دیگر بیان افکار شخصی یا هنر، منعکس کنند.
اعلامیه جهانی حقوق بشر می‌گوید که: تمامی افراد حق آزادی عقیده و بیان دارند و این حق شامل آن است که از داشتن عقاید خود بیم و اضطرابی نداشته باشند و در کسب اطلاعات و افکار و اخذ و انتشار آنها به تمامی وسایل ممکن و بدون محدودیت‌های مرزی، آزاد باشند.
برای سنجش میزان آزادی جوامع و کشورها، روشهایی بر اساس طرح پرسش‌های مشخص و امتیاز دادن به جواب‌ها به وجود آمده. از جمله، سازمان خانه آزادی که هر سال گزارشی از میزان آزادی کشورهای مختلف تهیه می‌کند، سعی در پاسخ به  پرسشهایی در مورد ساختار سیاسی/اجتماعی کشورها می‌کند و بر اساس پاسخ‌ها، امتیازبندی مشخصی را تهیه کرده و در نهایت کشورها را بر اساس میزان آزادی، رده‌بندی می‌کند. اگر می‌خواهید در این مورد بیشتر بدانید می‌توانید به پرسشها نگاهی کنید و اگر می‌خواهید بدانید که چرا در این گزارش، ایران کشوری «غیر آزاد» به شمار می‌رود، به نتایج این بررسی در سال ۲۰۰۳ نگاهی کنید.