دیروز دادگاه بین‌المللی جنایی لاهه حکم تعقیب عمرالبشیر را به اتهام جنایات جنگی و جنایت علیه بشریت صادر کرد. نسل‌کشی‌های دارفور سالها است که ادامه دارد و با وجود تلاش بسیار فعالان حقوق بشر واکنش‌های بین‌المللی به این واقعه بسیار کند و ضعیف بوده است. گویا جامعه بین‌المللی در مورد «جنایت علیه بشریت» به خودی خود چندان حساس نیست مگر اینکه مظلومان دارای حداقل یکی از این شرایت باشند:
برای بیش از یک میلیارد مسلمان که در سالهای اخیر نشان داده‌اند که زبانشان هم بسیار دراز است هم مرگ ۳۰۰ هزار غیر مسلمان نه تنها اهمیتی ندارد بلکه این واقعیت که طرف دیگر درگیری دولت مسلمان عمرالبشیر است انگیزه‌ای است برای طرفداری همه جانبه از این جنایت‌کار. کاری به سایر کشورهای مسلمان ندارم ولی واکنش‌های ایران بسیار شرم‌آور و وقیحانه بوده است. نه تنها این کشتارهای عریان برایشان تاسف بار نیست، دست از حمایت از این جنایت‌کار هم بر‌نمی‌دارند. امروز چین (که روابط تجاری خوبی با دولت سودان برقرار کرده) و ایران از رای دادگاه لاهه انتقاد کرده‌اند و نسل‌کشی‌های جاری را مسئله‌ای داخلی خوانده‌اند! پیش از این هم در اینباره نوشته بودم.
- غربی باشند.
- مسیحی باشند.
- مسلمان باشند.
- صاحب منابع «عمده» نفتی باشند.
برای بیش از یک میلیارد مسلمان که در سالهای اخیر نشان داده‌اند که زبانشان هم بسیار دراز است هم مرگ ۳۰۰ هزار غیر مسلمان نه تنها اهمیتی ندارد بلکه این واقعیت که طرف دیگر درگیری دولت مسلمان عمرالبشیر است انگیزه‌ای است برای طرفداری همه جانبه از این جنایت‌کار. کاری به سایر کشورهای مسلمان ندارم ولی واکنش‌های ایران بسیار شرم‌آور و وقیحانه بوده است. نه تنها این کشتارهای عریان برایشان تاسف بار نیست، دست از حمایت از این جنایت‌کار هم بر‌نمی‌دارند. امروز چین (که روابط تجاری خوبی با دولت سودان برقرار کرده) و ایران از رای دادگاه لاهه انتقاد کرده‌اند و نسل‌کشی‌های جاری را مسئله‌ای داخلی خوانده‌اند! پیش از این هم در اینباره نوشته بودم.
۱۹ نظر:
واکنش جماعت ایرانی هم جالب است. چند ماه پیش در اوج جریان قضایای جنایات اسرائیل در غزه، از یکی از دوستان مذهبی ای‌میلی دریافت کرده بودم که ای مردم، واکنش نشان دهید و اگر مسلمان نیستید، آزاده باشید. از او پرسیدم کشته‌شدن هزاران مظلوم دردناک است ولی نظرش در مورد کشته‌شدن صدها هزار مظلوم توسط دولتی مسلمان چیست؟ گفت که در این مورد تحقیق میکند! تا به امروز البته این تحقیقات به جایی نرسیده است.
دو شرط از سه شرطی که گفتی برقرار است. قربانیان ماجرای دارفور مسلمان اند و سودان نفت هم دارد. غربی‌ها دلشان برای این فلک‌زده‌ها نسوخته٬ اگر هم می‌بینی دولت‌های آمریکا و اروپا شلوغ می‌کنند٬ بیشتر قضیه مربوط به همان نفت است و دعوایی که سر نفت سودان با چین دارند. «صنعت حقوق بشر» غربی‌ها از اساس سیاسی است. دست کم در این ۹-۸ سال زندگی در غرب این یکی دیگر برای من روشن شده است.
اما با همه‌ی این حرف‌ها٬ من نمی‌فهمم چرا ایران با سودان چنین روابط نزدیکی دارد.
همین الان خواندم که لاریجانی برای دیداری یک روزه عازم سودان است:
http://tabnak.ir/pages/?cid=39579
تولید نفت سودان بسیار اندک است (مشتری اصلی آن هم چین است) در نتیجه احتمالا برای آمریکا و دیگران چندان اهمیتی ندارد. اما قربانیان دارفور مسلمان نیستند! نکته در این است که جنگجویان عرب و مسلمان جانجاوید توسط دولت عرب و مسلمان عمرالبشیر حمایت می‌شوند تا بدویان و جدایی‌طلبان را نابود کنند. زمزمه‌هایی هم وجود دارد که ایران به کشور مسلمان دوست و برادر (!) اسلحه می‌دهد که در این کشتارها استفاده می‌شود.
اگر اندکی جستجوی کنید خبرهای ریز و درشت زیادی در مورد فروش اسلحه به دولت سودان از طرف ایران پیدا می‌کنید.
همانطور در متن اشاره کردم سودان زخیره نفتی «عمده»ای ندارد (می‌توانید به اینجا رجوع کنید). ذخایر نفتی سودان در حدود چهار دهم درصد ذخایر نفتی جهان است.
نه آرش. همانطور که پیش از این گفتم اکثریت قربانیان دارفور مسلمان اند. مثلآ نگاه کن به این گزارش واشنگتن‌پست. در همین گزارش می‌خوانی که سودان چهارمین منبع تامین کننده‌ی نفت چین است. بد نیست اگر وقت داشتی کل گزارش را بخوانی.
مهرداد من توصیه می‌کنم که مطلب ویکی را بخوانی. به اندازه کافی لینک برای مطالعه بیشتر دارد. در متنی که لینک کردی هیچ‌کجا گفته نشده که بیشتر کشته‌شده‌ها مسلمان هستند بلکه گفته ۶۵ درصد جمعیت سودان مسلمان است. کل تولید نفت سودان هم در حدود ۴۰۰ هزار بشکه در روز است و رتبه آن ۳۲ در بین تمامی تولید کنند‌گان نفت است. اگر به نوشته من دقت کنی می‌بیینی که نگفته‌ام سودان نفت تولید نمی‌کند بلکه نوشته‌ام که سودان تولیدکننده نفت «عمده»ای نیست. حال اگر از نظر تو داشتن ۴ دهم درصد ذخایر نفت دنیا سودان را کشور نفتی عمده‌ای میکند، من پاسخی ندارم.
آرش مطلب را درست نخوانده‌ای. در بند یک همان مطلب نوشته که هر دو طرف درگیری مسلمان هستند. معمولآ مردم درگیری دارفور را با درگیری‌های جنوب سودان اشتباه می‌گیرند که یک طرف ماجرا مسیحی است. اما اینجا هر دو طرف مسلمان هستند. باز هم توصیه می‌کنم که همان مطلب را دوباره و به دقت بخوانی. فقط هم این گزارش نیست که این را می‌گوید. منابع دیگر هم هستند.
سودان از سال ۱۹۹۹ شروع کرده به استخراج نفت. ممکن است کل ذخایر نفتش چندان نباشد٬ اما این قدر هست که سرش دعوا کنند. و گرنه دلیلی ندارد که چین از سودان دفاع کند و نگذارد قطعنامهای برای دافور در سازمان ملل تصویب شود.
البته در همین مقاله هم می‌خوانی که درگیری‌ها سیاسی و داخلی است بر سر قدرت. اما این که چرا خارجی‌ها از یکی از دو طرف حمایت می‌کنند باید دلیلی داشته‌باشد( از دلایل بشردوستانه که بگذریم).
این هم روایت کیهان از ماجرای دارفور و این که چرا ایران باید از سودان حمایت کند. نویسنده‌ی کیهان هم به اشتباه قربانیان دارفور را مسیحی می‌داند.
تذکر بدهم که من جایی نگفته‌ام قربانیان دارفور مسیحی بوده‌اند بلکه بیشتر قربانیان از قبایل غیر عرب (و غیر مسلمان) آفریقایی هستند (مثلا به این گزارش نگاه کنید). در مورد ناچیز بودن تولید نفت سودان هم من هنوز آماری از طرف مهرداد ندیده‌ام که قضیه را رد کند (چهارمین منبع نفت چین چندان توضیح قانع‌کننده‌ای نیست چرا که چیزی در مورد حجم مبادلات در برابر اندازه اقتصاد چین نمی‌گوید). اگر دقت کنید در متن اصلی هم یکی از دلایلی که قدرت‌های بزرگ برای پایان قضیه اقدامی نمی‌کنند را هم عدم حساسیت استراتژیک منابع نفت سودان ذکر کرده‌بودم.
آرش جان
فکر نمی‌کنم تولید ۴۰۰ هزار بشکه نفت چندان ناچیز باشد٬ به خصوص درجایی که چین طرف حساب باشد. البته گفتم که حتمآ چیزهایی دیگری هم در میان است که من از آنها سر در نمی‌آورم.
اما درباره‌ی مسلمان بودن یا نبودن و عرب بودن یا نبودن قربانیان دارفور.
اولآ در مقاله‌‌ای که لینکش را داده‌ای هیچ اشاره‌ای به مذهب ساکنان دارفور نشده.
دوم این خط‌کشی عرب و غیرعرب هم درباره‌ی دارفور ساخته‌ی رسانه‌های ابله غربی است که چندان از پیچیدگی‌های آن‌جا سر در نمی‌آورند. اگر می‌بینی این قدر با قاطعیت درباره‌ی این موضوع اظهار نظر می‌کنم به خاطر این است که توی ۵ سال گذشته کلی برنامه‌ی تلویزیونی دیده‌ام و مقاله از این‌ور و آن‌ور خوانده‌ام که دقیقآ به همین گیر داده که جریان اصلی رسانه‌ای درباره‌ی بحران دارفور درست اطلاع‌رسانی نمی‌کند. از جمله آدم‌هایی که در این زمینه حرف حساب می‌زند خوان کل است که استاد تاریخ خاورمیانه‌ی دانشگاه میشیگان است. نگاه کن به این نوشته از او: (اگر حوصله‌ی خواندن همه‌اش را نداری دنبال darfur بگرد در این نوشته)
http://www.juancole.com/2005/03/googlesmear-as-political-tactic-google.html
این هم نوشته‌ای جدیدتری از وبسایت خوان کل درباره‌ی بحران دارفور که در آن باز هم بر مسلمان بودن ساکنان دارفور تاکید میکند:
http://www.juancole.com/2009/01/purohit-atallah-international-justice.html
راستی یک چیزی یادم رفت بگویم. متوجه منظور نوشته‌ات هستم که گفته‌ای چون نفت سودان چندان استراتژیک نیست غربی‌ها زودتر چندان اهمیتی به جنایت‌های دارفور نمی‌دهند. اما منظور من این است که اگر می‌بینی همین یک‌ذره را هم اهمیت می‌دهند به خاطر همان یک‌ذره نفت است(و البته مسایل سیاسی دیگری است که من ازش سر در نمی‌آورم.)
مهردادجان مصرف جهانی نفت چیز در حدود ۸۵ میلیون بشکه در روز است. چین در حدود هفت و نیم میلیون بشکه در روز مصرف میکند. اگر سودان تمام نفتش را هم فقط به چین صادر کند، می‌تواند تنها حدود پنچ درصد نیاز چین را تامین کند. از نظر من تامین تنها نیم درصد نفت دنیا و یا پنچ درصد نفت چین، سودان را تولیدکننده «عمده» نفت نمی‌کند.
باشد قبول. نفت چندان نقشی ندارد در این مناقشه٬ گرچه آن وقت من نمی‌توانم توجیهی برای حمایت چین از سودان پیدا کنم. اما بالاخره قبول می‌کنی که دارفوری‌های بدبخت مسلمان اند یا نه؟
منافع چین در سودان منحصر به نفت نیست. چین به سودان اسلحه صادر میکند. در برابر حمایت از دولت سودان، قراردادهای چرب و شیرین عمرانی بدست می‌آورد. سودان جای پایی برای چین است که در آفریقا نقش مهمتری بازی کند. ولی در نهایت، حجم کلی مبادلات تجاری چین و سودان آنقدر نیست که در روز مبادا چین در برابر آمریکا و یا دیگر کشورهای غربی بایستد و مثلا قطعنامهای را در سازمان ملل وتو کند. در اکثر موارد در مورد قطعنامه‌های سازمان ملل علیه سودان چین به رای ممتنع رضایت داده.
در مورد قضیه مذهب هم باید به دو چیز توجه کرد که یک طرف درگیری، دولت سودان و جنگنجویان جانجوید هستند که مسلمانند. طرف دیگر مخلوطی از قبایل مختلف که برخی مسلمانند ولی قسمت بزرگی از آنها قبایل آفریقایی غیر مسلمان (و غیر مسیحی) هستند. بااین حال اعتراف می‌کنم که هرچه جستجو کردم نوانستم آمار قابل قبولی (در منابع سازمان ملل یا WHO) از ترکیب جمعیتی قربانیان پیدا کنم. گویا به دلیل محدودیت‌های زیادی که دولت سودان ایجاد کرده خبرنگاران یا نمایندگان سازمان ملل چنین آمار تفکیکی را هنوز بدست نیاورده‌اند.
آره درست می‌گویی٬ چین حتمآ به جز نفت منافع دیگری هم در سودان دارد که از دولتش حمایت میکند (دست کم تا وقتی فشار غربی‌ها زیاد نباشد یا حمایتش کم‌هزینه باشد.)
اما باز هم برمی‌گردم به موضوع مذهب دارفوری‌ها. اتفاقآ دولت سودان بدش هم نمی‌آید که مردم کشورهای مسلمان خیال کنند دارفوری‌ها مسلمان نیستند و فشار کشورهای غربی را هم به دعوای میان اسلام و غرب فرو بکاهد. اما باز هم به تاکید و مطمین می‌گویم که اکثریت قریب به اتفاق دارفوری‌ها مسلمان هستند. ماجرای عرب و غیرعرب هم تا حد زیادی ژورنالیست‌بازی است. و تقریبآ نمی‌توان میان جانیان و قربانیان از نظر نژادی تفکیکی قایل شد. همانطور که قبلآ هم گفتم منابع در این زمینه زیاد است. مثلآ به این جمله از این مقاله از مجله‌ی معتبر فارن افرز نگاه کن: (صفحه‌ی دوم)
Darfurians are uniformly Muslim, and years of intermarriage have narrowed obvious physical differences between "Arabs" and black "Africans.
اگر لینک مقاله‌ی فارن افرز درست کار نمی‌کند، می‌توانی مقاله را از اینجا (فایل pdf) دانلد کنی.
ارسال یک نظر